Sterven voor je Sterft
Studerend op het onderwerp verslavingstherapie denk ik na over hoe een verslaving tot stand komt:
- niet willen voelen wat je voelt;
- van jezelf (je Zelf/essentie) weggaan;
- hierdoor leegte ervaren;
- deze bodemloze put eindeloos ‘vullen’ met een middel of gewoonte;
- herhaling ervan legt hersenpaden en patronen aan;
- hierdoor is ervan loskomen zeer moeilijk.
“Weg gaan van je Zelf”, mijmer ik. “Hoe keer je weer terug?” ‘Entwerdung’ klinkt het ineens in mijn hoofd. Ontworden, betekent het volgens mij. Toch even opzoeken. Google vraagt of ik niet ‘Entwertung’ bedoel: waardevermindering. Nee, dat is het niet, hoewel een verslaving wel je levenskwaliteit doet afnemen. Goolgle vertelt: ‘Entwerdung’ is Duits voor de islamitische uitdrukking Fanä. Het betekent ‘sterven voordat je sterft’ en staat voor het uitsterven van het lagere ego en de terugkeer naar de eenheid van God. Degene die deze staat van verlichting bereikt, wordt zich bewust van de eenheid (tawid) van God en alles wat bestaat, inclusief de ziel van elk individu. De illusie van het dualisme is daarmee volledig uitgewist.
Terug naar het onderwerp verslaving is het nodig de verslaafde te laten her-verbinden met zichzelf. Dat betekent de pijn en het verdriet waarvan je weg wilde onder ogen zien en doorleven. Al of niet met begeleiding. Maar ook het aanleggen van nieuwe neurologische paden via therapie.
Voor mij is Entwerdung de Soefistap verder. Namelijk het afpellen van het ‘valse zelf’, de identificatie met je ego die je het zicht op je Zelf (ziel/essentie/god – er zijn vele namen voor) ontneemt, om je weer één te voelen met dit Zelf. Individuatie noemde Jung dat proces, waarin je steeds meer ervaart dat jij en het Al ongescheiden zijn. Of je dat nu sunyata, samadhi, paradijs of anders noemt. Elke dag een beetje lichter.
